The Murders in the Rue Morgue
Eerste publicatie: April 1841 (Graham’s Magazine)
Genre: Detective
Tijd: In het voorjaar en de zomer van het jaar 18…
Locatie: Parijs
Personages: Naamloze ik-verteller, C. Auguste Dupin, Madame l’Espanaye, Mademoiselle l’Espanaye, Pauline Dubourg*, Pierre Moreau, Isidore Musèt, Henri Duval, Odenheimer, Jules Mignaud, Adolphe Le Bon, William Bird, Alfonze Garcio, Alberto Montani, Paul Dumas, Alexandre Etienne, een zeeman, de prefect van de politie G…, gendarmes/politie
* Pauline Dubourg was tevens de naam van Poe’s overste toen hij leerling was aan de kostschool op Sloane Street 146, Chelsea, Londen.
Samenvatting (let op: spoilers!):
Jong, van vooraanstaande familie, verarmd, einzelgänger, nachtmens, belezen, sterke analytische vermogens … het typeert allemaal Monsieur C. Auguste Dupin. Als de naamloze ik-verteller enige tijd in Parijs verblijft, maakt hij kennis met hem en is hij zo aangenaam verrast dat hij de rondzwervende Dupin tijdelijk onderdak aanbiedt. Tijdens een van hun avondwandelingen stuiten ze in een avondblad op het opmerkelijke kopje ‘Raadselachtige moorden’. Beknopt de inhoud: drie uur ’s nachts, verschrikkelijke kreten vanuit een huis in de Rue Morgue, twee gendarmes en zo’n tien buren verschaffen zich met geweld toegang tot het huis, twee of drie ruwe stemmen hoorbaar, stemmen zijn weg bij bereiken desbetreffende verdieping, deur van een van binnen uit afgesloten kamer wordt opengebroken, alles is overhoopgehaald en kapot, bebloed scheermes op stoel, plukken bebloed mensenhaar in haard, opvallend veel waardevolle spullen zoals goud laten liggen, lijk dochter des huizes in haard gepropt, mogelijk gewurgd, lijk van haar moeder Madame L’Espanaye op binnenplaats, keel diep doorgesneden, lichaam en hoofd ernstig verminkt.
De dag erna publiceren de kranten liefst twaalf getuigenverklaringen van bekenden van de twee omgebrachte dames, dan wel binnendringers van het huis, of betrokkenen bij de lijkschouwing. De getuigen die het huis na het gegil binnendrongen verklaren dat er een barse stem van een Fransman hoorbaar was, maar ook een schelle, in een vreemde taal sprekende stem. Zowel de toegangsdeur van de kamer als de ramen waren van binnen vergrendeld. Tot slot: het lichaam van de dochter moet met ontzettend veel kracht in de schoorsteen zijn geperst. Dupin en de verteller zijn gefascineerd door de zaak en gaan samen op onderzoek uit. Ze bezoeken het huis, verzamelen aanwijzingen, en komen tot de volgende conclusie: een verborgen veer heeft ervoor gezorgd dat het raam muurvast kwam te zitten toen het dichtviel nadat de moordenaar erdoor ontsnapt was. Deze klom als een acrobaat via een bliksemafleider naar beneden. Zowel de indrukken van vingers die op Mademoiselle L’Espanayes hals zijn aangetroffen als het opmerkelijke plukje roodkleurig haar tussen de vingers van de moeder wijzen in letterlijke zin op wat heel beestachtigs: een orang-oetang. Omdat het dier nog ergens vrij moet rondlopen bedenkt Dupin een list. Hij plaatst een oproep in een scheepvaartblad. De orang-oetang is zogenaamd gevonden en de eigenaar wordt verzocht contact op te nemen. Met succes. Er meldt zich een zeeman die op zoek is naar hem. Dupin krijgt de zeeman zover dat hij alles opbiecht over de moorden door zijn dier, dat hij blijkbaar uit Borneo had meegenomen. De aap ontsnapte, gewapend met een scheermes, verklaart hij. Hij klom via de bliksemafleider door het open raam van de L’Espanayes en verrichte daar zijn gruweldaad. De zeeman was hem achtervolgt en zag net te laat wat zijn dier had aangericht. Bij het zien van het bloedbad vluchtte de man weg.
De orang-oetang zou later toch nog worden gevangen. Dupin heeft alvast zijn genoegdoening gekregen. Behalve dat hij de prefect van de politie heeft verslagen, wordt ook een onschuldig vastgehouden verdachte vrijgelaten. (Jean-Paul Colin)
Vertalingen en bewerkingen:
2015: De moorden in de rue Morgue (Het complete proza van Edgar Allan Poe 3, Pantheon)
2012: De moorden in de rue Morgue (De moorden in de rue Morgue en andere verhalen, Athenaeum – Polak & Van Gennep)
2012: De Moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Reader’s Digest)
2011: De moorden in de Rue Morgue (Nachten vol angstaanjagende schoonheid, Ed Franck)
2010: De moorden in de rue Morgue (Céka, stripboek)
2009: De moorden in de rue Morgue (Beestachtig, Tomas Ross)
2008: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Vantoen.nu)
2007: De moorden in de rue Morgue (Alle verhalen, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Gouden Reeks nr. 10)
2007: De moorden in de rue Morgue (Verhalen, Pandora, 7e druk)
2007: De moorden in de Rue Morgue (Verhalen van Edgar Allan Poe – Deel 1, Classic Press)
2003: De moorden in de rue Morgue (Verhalen, Pandora, 6e druk)
2003: De moorden in de rue Morgue (Verhalen, Pandora, 5e druk)
2002: De moorden in de rue Morgue (Verhalen, Contact, 4e druk)
2001: De moorden in de rue Morgue (Verhalen, Contact, 3e druk)
2001: De moorden in de rue Morgue (Verhalen, Contact, 2e druk)
2000: De moorden in de rue Morgue (Verhalen, Contact, 1e druk)
1997: De moorden in de Rue Morgue (De put en de slinger, Ed Franck, Averbode)
1997: De moorden in de Rue Morgue (De put en de slinger, Ed Franck, Het Laatste Nieuws)
1996: The Murders in the Rue Morgue (Tales of Mystery and Imagination, Young Blackbirds nr. 2, Wolters-Noordhoff)
1995: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, Pandora, 11e druk)
1995: De moorden in de Rue Morgue (Verhalen, De grote klassieken)
1993: De Moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Reader’s Digest)
1990: De moorden in de rue Morgue (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1989: De moorden in de rue Morgue (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1989: De moorden in de Rue Morgue (Dertig beroemde verhalen, L.J. Veen, 10e druk)
1988: De moorden in de Rue Morgue (Beroemde fantastische verhalen, Trendboek/HEMA, 2e druk)
1987: De moorden in de Rue Morgue (Dertig beroemde verhalen, L.J. Veen, 9e druk)
1986: De moorden in de rue Morgue (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1986: De moorden in de rue Morgue (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1985: De moorden in de Rue Morgue (Beroemde fantastische verhalen, Trendboek/HEMA, 1e druk)
1984: De moorden in de rue Morgue (Alle verhalen, Loeb, 2e druk)
1982: De moorden in de rue Morgue (Alle verhalen van Edgar Allan Poe, Loeb, 1e druk)
1982: De moorden in de rue Morgue (Van Edgar Allan Poe tot Dashiell Hammett)
1982: De moorden in de rue Morgue (Creepy Special – Edgar Allan Poe, Semic, stripboek)
1981: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 8e druk)
1981: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact, 13e druk)
1981: De moorden in de rue Morgue (De Moorden in de Rue Morgue en andere misdaadverhalen, Loeb)
1981: De moorden in de Rue Morgue (Verhalen, Prisma Klassieken nr. 55)
1981: De moorden in de Rue Morgue (Verhalen, Spectrum Klassieken nr. 55)
1981: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 8e druk, gebonden)
1980: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 7e druk)
1980: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 7e druk, gebonden)
1980: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 6e druk, gebonden)
1980: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 5e druk, gebonden)
1980: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 4e druk, gebonden)
1979: De moorden in de Rue Morgue (Stripschrift nr. 128, Vonk/Uitgevers B.V.)
1979: De moorden in de Rue Morgue (26 griezelverhalen, Hollandia)
1979: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 15e druk)
1979: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 3e druk, gebonden)
1979: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 2e druk, gebonden)
1978: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 1e druk, gebonden)
1978: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 6e druk)
1978: De Moorden in de Rue Morgue (Beste Boeken voor Jonge Lezers, Reader’s Digest)
1978: The murders in the Rue Morgue (BulkBoek nr.8, Engelse reeks, 4e jaargang)
1977: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 14e druk)
1977: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact, 13e druk)
1977: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact, 12e druk)
1977: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact, 9e druk)
1976: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact, 8e druk)
1976: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 5e druk)
1975: De moorden in de Rue Morgue (Illustrated Classics nr. 210, stripboek)
1975: De moorden in de rue Morgue (Macabre nr. 10, Semic Press, stripboek)
1975: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 13e druk)
1974: De moorden in de Rue Morgue (Margriet extra groot verhalenboek, de geïllustreerde pers)
1974: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 4e druk)
1973: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 12e druk)
1973: De moorden in de rue Morgue (De moorden in de rue Morgue, bruna crime classics nr. 9)
1973: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 3e druk)
1972: De moorden in de Rue Morgue (30 beroemde verhalen, L.J. Veen, 2e druk)
1972: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact, 9e druk, Ultimoreeks)
1972: Moord in de Rue Morgue (‘96 pagina’s in beeld’ nr. 17, Nooit gedacht, stripboek)
1971: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 11e druk)
1971: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact, 8e druk, Kaderreeks)
1969: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact, 7e druk, De onsterfelijken)
1969: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 10e druk)
1968: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket nr. 76, 9e druk)
1967: De moorden in de Rue Morgue (Verhalen omnibus, Het Spectrum)
1967: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, De Boekenschat, 6e druk)
1967: De moorden in de Rue Morgue (Gruwelijke verhalen, Contact-klassieken, 5e druk)
1965: De moorden in de rue Morgue (Gruwelijke vertellingen, ContactBoekerij, 4e druk)
1964: De moorden in de rue Morgue (Verhalen van mysterie en fantasie, L.J. Veen, Amstel-boeken nr. 143/144)
1964: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma Pocket nr. 76, 8e druk)
1964: De moorden in de Rue Morgue (Korte verhalen, nr.3, Nationale Uitgeverij Rotterdam)
1962: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 7e druk)
1959: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 6e druk)
1959: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 5e druk)
1958 (ca.): De moorden in de Rue Morgue (Vierde letter-greep Bembo, Nederlandse Boekdruk Inrichting N.V.)
1957 (ca.): De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 4e druk)
1956 (ca.): De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 3e druk)
1955 (ca.): De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 2e druk)
1953: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Prisma pocket, 1e druk)
1951: De dubbele moord in de rue Morgue (Weekblad De Zweep / Dagblad Het Laatste Nieuws, Brussel)
1950: Het Mysterie van de Rue Morgue (feuilleton in het Limburgsch Dagblad)
1947: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Romantiek en avontuur, ContactBoekerij)
1945: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, Moderne Uitgeverij Hoogstraten)
1941: De moorden in de Rue Morgue (Fantastische vertellingen, De onsterfelijken nr. 5, Contact)
1930: De moorden in de rue Morgue (Fantastische vertellingen, H.D. Tjeenk Willink & Zoon)
1917: De dubbele moord in de Rue Morgue (feuilleton in Suriname. Koloniaal Nieuws- en Advertentieblad)
1915: Het drama van de Rue Morgue (feuilleton in de Goesche Courant)
1906: De moorden in de Rue Morgue (Avonturen en mysteriën, Abrahamson & van Straaten)
1905: De moord in de rue morgue (Verhalen des geheims en der verbeelding, Duimpjesuitgave nr. 52, Delille)
1900: De Moorden in de Rue Morgue (Woord & beeld, geïllustreerd maandschrift)
1899: De dubbele moord in de Rue Morgue (feuilleton in de Schiedamsche Courant)
1898: De Goudgraaf (feuilleton in het Rotterdamsch Nieuwsblad)
1896: Dubbele moord in de Rue Morgue (feuilleton in De Nieuwe Amsterdammer. Dagblad voor Nederland)
1895: Dubbele moord in de Rue Morgue (feuilleton in de Arnhemsche Courant)
1893: De dubbele moord der Rue Morgue (feuilleton in Vlaamsch en Vrij. Gëillustreerd Weekblad)
1865: Het geheim (Het Volksmuseum. Tijdschrift voor Nederland. Lectuur voor alle standen., J.J. Kooreman, tijdschrift)
1863: De Moord in de Rue Morgue (Europa. Verzameling van In- en Uitlandsche Lettervruchten, Weytingh & Brave)
1847: Een bloedig raadsel (De Tijd. Merkwaardigheden der Letterkunde en Geschiedenis van den Dag voor de beschaafde wereld, Jacobus Leunis van der Vliet, tijdschrift)
Verhaalanalyse:
1968: Onder de gordel. Erotiek en geweld in de misdaadroman (Ab Visser)
1963: Kaïn sloeg Abel. Een handleiding voor de detective-lezer (Ab Visser)
1955: Op het spoor der detectives in leven en literatuur (Walter Gerteis)
Films:
1986 (ca.): The Murders in the Rue Morgue (regie: Jeannot Swarc)
PC (games):
2011: Dark Tales – Edgar Allan Poe’s Murders in the Rue Morgue (Big Fish Games)
Fantastische vertellingen (1945), houtgravures van Luc De Jaegher (afbeelding 1-4)
Fantastische vertellingen (1941), houtgravure van Jeanne Bieruma Oosting (laatste afbeelding)