The Man that was Used Up
Eerste publicatie: Augustus 1839 (Burton’s Gentleman’s Magazine)
Genre: Satire
Tijd: –
Locatie: –
Personages: Naamloze ik-verteller, brigade-generaal titulair John A.B.C. Smith, een vriend van de ik-verteller, Tabitha T., Doctor Drummummupp, Arabella Cognoscenti, Miranda Cognoscenti, Kathleen O’Trump, meneer Tattle, een kleine vrouw, mevrouw Pirouette, juffrouw Bas-Bleu, Theodore Sinivate, Pompejus
Samenvatting (let op: spoilers!):
Waar of wanneer het precies was, weet de naamloze ik-verteller niet meer, maar het is in elk geval tijdens een bijeenkomst dat hij kennismaakt met brigade-generaal titulair John A. B. C. Smith. Wat hem als eerste aan de man opvalt, is diens volmaakt mooie uiterlijk. Tel daar zijn grote reputatie bij op en zie hoe vrijwel elke vrouw voor hem valt. Een vriend fluistert de naamloze verteller in dat Smith zich een held heeft getoond in de strijd tegen de Bugaboo- en de Kickapoo-Indianen, en stelt hem vervolgens aan hem voor. De spraakzame Smith geeft zijn kundige visie op tal van fascinerende onderwerpen, maar met geen woord spreekt hij over de Bugaboo-oorlog. Het valt bovendien op dat hij telkens terugkomt op mechanische uitvindingen. Als ze afscheid van elkaar hebben genomen besluit de verteller inlichtingen over hem in te winnen bij kennissen. Zonder uitzondering wordt Smith geroemd om zijn daden en afgekort “de man…” genoemd, maar de informatie waar de verteller vooral op hoopt, geeft niemand hem. Dus besluit hij het alsnog aan Smith zelf te vragen. Hij wordt door negerbediende Pompejus naar een slaapkamer gebracht waar hij niemand anders aantreft. Behalve een vreemdsoortige bundel die op de vloer ligt en die zomaar tegen hem begint te praten over de bloederige gevolgen van zijn gevechten met de Bugaboo’s en Kickapoo’s. De bundel verzoekt Pompejus ondertussen om steeds wat aan hem vast te schroeven beginnend met een kurken been, gevolgd door een arm, pruik, ogen, gebit en tot slot een mechanisch gehemelte. Eenmaal Smith helemaal in elkaar is geschroefd weet de verteller eindelijk wat hij wilde weten. De brigade-generaal is de man … de man die is opgebruikt. (Jean-Paul Colin)
Vertalingen en bewerkingen:
2015: De man die was opgebruikt (Het complete proza van Edgar Allan Poe 2, Pantheon)
2007: De man die was opgebruikt (Alle verhalen, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Gouden Reeks nr. 10)
2007: De man die was opgebruikt (Verhalen van Edgar Allan Poe – Deel 1, Classic Press)
1990: De man die was opgebruikt (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1989: De man die was opgebruikt (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1986: De man die was opgebruikt (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1986: De man die was opgebruikt (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1984: De man die was opgebruikt (Alle verhalen, Loeb, 2e druk)
1982: De man die was opgebruikt (Alle verhalen van Edgar Allan Poe, Loeb, 1e druk)
1978: The man thas was used up (BulkBoek nr.8, Engelse reeks, 4e jaargang)