Eerste publicatie: Augustus 1841 (Graham’s Magazine)
Genre: Sciencefiction
Tijd: –
Locatie: In het hiernamaals
Personages: Monos, Una

Samenvatting (let op: spoilers!):
Wat betekent de Dood precies? Hoe voltrekt deze zich? Hoe definitief is hij? Het is voldoende stof voor een lange dialoog tussen Monos en Una. Het een eeuw geleden overleden stel blikt vanuit hun nieuwe onderkomen, het hiernamaals, terug op hoe hun Dood begon en eindigde. Tijdens hun aardse leven raakten ze steeds meer verliefd op elkaar, wat de angst voor de Dood alleen maar deed toenemen. Maar er zijn ook tal van andere zaken die Monos aankaart en waar hij nog steeds geen begrip voor kan opbrengen. Waarom bijvoorbeeld de mens nooit heeft geluisterd naar wijze voorouders of naar dichters? En waarom is de mens zo disrespectvol met de natuur omgegaan? Monos vertelt Una hoe hij alles meekreeg toen ze aan zijn sterfbed zat, ook toen hij eenmaal overleden was en al in zijn kist was gelegd. Zijn waarnemingsvermogen bleef tot op zekere hoogte in stand. De aanwezigheid van Una nam hij altijd waar. Ook toen hij eenmaal begraven was, bleef zijn bewustzijn in stand, al verminderde dit in de loop der tijd sterk en was zijn ziel zich alleen nog bewust van de plaats waar hij zich bevond. De nodige tijd later zag hij het licht van duurzame liefde. Ze hadden zijn graf geopend om de kist van de overleden Una op zijn beenderen neer te laten. Daarna verdween het licht weer. Veel later verdween ook het bestaansbewustzijn en bestonden alleen nog de begrippen Plaats en Tijd. Wat in het graf overbleef, was verworden tot een zielloos iets, een volkomen niets. (Jean-Paul Colin)

Vertalingen en bewerkingen:
2015: Samenspraak van Monos en Una (Het complete proza van Edgar Allan Poe 3, Pantheon)
2007: Het gesprek tussen Monos en Una (Alle verhalen, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Gouden Reeks nr. 10)
2007: Samenspraak van Monos en Una (Verhalen van Edgar Allan Poe – Deel 1, Classic Press)
1990: Samenspraak van Monos en Una (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1989: Samenspraak van Monos en Una (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1986: Samenspraak van Monos en Una (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1986: Samenspraak van Monos en Una (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb/HEMA)
1984: Samenspraak van Monos en Una (Alle verhalen, Loeb, 2^e druk)
1982: Samenspraak van Monos en Una (Alle verhalen van Edgar Allan Poe, Loeb, 1^e druk)