Eerste publicatie: 29 januari 1840 (Alexander’s Weekly Messenger)

Samenvatting:
Ten onrechte stelt de mens dat instinct inferieur is aan de rede, stelt Poe in dit essay. Hij neemt het op voor de lagere diersoorten en hun wonderbaarlijke instinct dat dat van de mens overtreft. Vervolgens betrekt hij ook zijn eigen huisdier, een zwarte kat, in het geheel. Heel gedetailleerd omschrijft hij hoe zijn kat in staat is deuren te openen. De manier waarop het dier alles observeert en nadenkt over een oplossing moet verbandhouden met de rede.

Vertalingen en bewerkingen:
2007: Instinct versus rede – een zwarte kat (Alle verhalen, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Gouden Reeks nr. 10)
1989: Instinct versus rede – een zwarte kat (Edgar Allan Poe Compleet – Het volledige proza, Loeb)
1988: Instinct versus rede – een zwarte kat (Edgar Allan Poe Autobiografisch, August Hans den Boef)